Interview met Margaret Wouters (RIVM): hoe het RIVM regels rond chemische stoffen behapbaar maakte
Werken met chemische stoffen is aan enorm veel regels gebonden. Maar de ondernemers voor wie die regels gelden – van nagelstudio’s tot verffabrikanten – willen hun bedrijf runnen, geen dikke stapels juridische voorschriften bestuderen. Dus toen er twee vernieuwde Europese verordeningen (REACH en CLP) van kracht werden, moest het RIVM samen met Coform op zoek naar manieren om die regels laagdrempelig te communiceren. Margaret Wouters, senior RIVM-beleidsmedewerker, vertelt hoe ze dit aanpakten en wat het oplevert: “De boodschap hoeft niet tot het gaatje. Dat klinkt simpel, maar daar is veel lef voor nodig.”
Margaret Wouters heeft uitsluitend te maken met complexe regelgeving. Ze werkt voor bureau REACH en stond voor een grote uitdaging. Er kwamen grote veranderingen aan in twee regelingen op het gebied van chemische stoffen. Bedrijven moesten namelijk zelf gaan aantonen dat de stoffen waar ze mee werkten veilig zijn. Deze regelgeving veroorzaakte veel onrust bij de ondernemers. De belangrijkste vraag die ze stelden aan de helpdesk was: wat betekent dit voor mij? Wat moet ík doen? Er waren zelfs bedrijven die bang waren dat ze moesten sluiten.
-
Chemische stoffen zijn niet weg te denken uit onze maatschappij, van weekmakers in plastic, brandvertragers in matrassen tot kleurstoffen in verf. Om ervoor te zorgen dat deze stoffen veilig worden geproduceerd en gebruikt, is er Europese wetgeving. Hierin staat waar bedrijven en overheden zich aan moeten houden. Twee verordeningen zijn het belangrijkst: REACH (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van CHemische stoffen) en CLP (Classificatie, Labelling en Packaging van stoffen en mengsels).
Bureau REACH van het RIVM ondersteunt de uitvoering van deze Europese wetgeving. En adviseert hierover. Dit gebeurt in opdracht van de ministeries IenW, VWS en SZW.
Onderzoek en gesprekken
“Allereerst moesten we achterhalen wat het probleem was. En waar het probleem het grootst was. We hebben een enquête gehouden onder bedrijven en rondetafelgesprekken begeleid. Daar kwamen een paar conclusies uit. De belangrijkste? De ondernemer wil advies op maat. En geen eindeloze lappen tekst. Ze wilden ook één loket. Het waren twee verordeningen, op twee websites, met twee helpdesks. Dat vonden ze echt heel onhandig. Op basis daarvan hebben we besloten om er één online tool van te maken: de regelhulp Chemische stoffen goed geregeld. Met beide verordeningen erin.”
“Een andere conclusie was: we hoeven ons niet op iedereen te richten. Het probleem zit hem vooral bij de middelgrote bedrijven. Daar hebben we primair de focus op gelegd. En, last but not least: we hoeven de informatie niet 100% juridisch dicht te timmeren. Het doel is: bewustwording en beweging. Dit was een moeilijke keuze om te maken. Met veel afstemming én een beslisser die lef heeft, is dit gelukt.”
Gericht inhoud verzamelen
“We hebben in een sessie uiteengerafeld welke doelgroepen er zijn. En wat hun belangrijkste vragen zijn. In kleine groepjes is door inhoudsdeskundigen alle inhoud verzameld voor die doelgroepen: aan welke verplichtingen moeten zij voldoen? Dit leidde tot allemaal stroomschema’s. Nog steeds onbegrijpelijk voor de doelgroep. Maar wel de inhoud die we nodig hadden. Deze informatie is daarna ‘vertaald’ naar een eenvoudige structuur, simpele vragen en heldere antwoorden. Elke keer checkten we dit bij de doelgroep: snap je deze vraag? Is dit de goede insteek? Ondertussen werkten we ook aan het design en de interactie.”
“We hoeven de informatie niet 100% juridisch dicht te timmeren: het doel is bewustwording en beweging”
Veel aandacht voor proces: campagne overbodig
“We vonden het essentieel om iedereen goed te betrekken: ondernemers, brancheorganisaties, inspecties, de betrokken ministeries. Er was dus veel aandacht voor een zorgvuldig proces. Iedereen werd goed op de hoogte gehouden. Elk concept werd getest. Op die manier is het eindproduct van iedereen geworden. Een campagne bleek uiteindelijk ook niet nodig: de branches hebben zelf gezorgd voor bekendheid.”
Het resultaat: veel bezoekers, andere vragen, minder kosten
“Het resultaat is fantastisch. De eerste tijd hadden we zo’n 30.000 bezoekers per maand. Echt heel veel. We krijgen nog steeds vragen binnen bij de helpdesk, maar die zijn van een totaal andere orde: “Is het écht zo simpel?”, vragen ze dan. En: het scheelde ook geld. Er zijn steeds minder bedrijven die het niet snappen. Er kwamen nog wel mensen op het spreekuur, maar zij wilden vooral even laten checken of het advies klopt. Dus we waren veel minder tijd kwijt met een-op-een advies.
Meer weten? Vraag het Pauline!
